Voorkom onkruid op je nieuwe terras of oprit

Een nieuw terras zonder onkruid

Bij de aanleg van een terras kun je onkruid tussen tegels in de toekomst voorkomen. Dat doe je met grote tegels, smalle harde voegen, voldoende afschot en verlaagde borders.

Bij een oprit heb je dezelfde mogelijkheden. Aanvullend kun je daar nog kiezen voor een smalle strook in het midden met bodembedekkende planten.

Tip: grote tegels

Prioriteit: 9/10

Kies grote tegels, want dan zijn er minder voegen. Voegen zijn het zwakke punt wat betreft onkruid, dus je wilt zo min mogelijk voegoppervlak. Rechte tegels zijn het best, want dan kun je rechte smalle voegen maken. Bij grillig gevormde tegels zoals flagstones is dat onmogelijk.

Grote tegels zijn per m² vaak duurder dan kleinere tegels of klinkers. Maar je verbruikt ook veel minder voegmiddel, wat het prijsverschil kleiner maakt. Bovendien gaan tegels heel lang mee, terwijl de voegen ooit eens vernieuwd moeten worden. Ook dan zijn de voegkosten bij grote tegels lager.

Klinkers die direct tegen elkaar worden gelegd (“koud” gelegd) zijn niet aan te raden. Er lijkt dan geen voeg te zijn, maar in werkelijkheid heb je altijd een zeer smalle voeg. Die is lastig te vullen, maar voor onkruid is het voldoende om te groeien.

Overweeg gladde tegels waar zich geen vuil en water in kunnen ophopen. Vraag de vakhandel om een oppervlak dat onaantrekkelijk is voor mos, en niet te glad om op te lopen.

Tip: smalle, harde voegen

Prioriteit: 10/10

Een smalle harde voeg voorkomt onkruid het best. Met smalle voegen heb je minder voegoppervlak, wat goedkoper is bij de aanleg en gunstig tegen onkruid. Harde voegen vormen geen voedingsbodem voor onkruid. Zachte voegen met zand doen dat wel.

Houd bij de breedte van de voeg wel rekening met het minimum dat vereist is voor de gekozen tegel, en het minimum en maximum waarvoor het voegmiddel geschikt is. Een gangbare breedte is 5 mm. Maar er zijn ook voegmiddelen waarvoor 3 mm of zelfs 1 mm voldoende is.

Rechte voegen zijn aan het eind van hun levensduur makkelijker te verwijderen, zodat je opnieuw kunt voegen.

Met een waterdoorlatende voeg is de oprit of het terras na een bui zo snel mogelijk droog. Een voeg die geen water doorlaat is ook mogelijk, als het afschot maar perfect in orde is en de voegen niet te diep zijn.

Een overzicht van voegmiddelen is hier te vinden.

Tip: bescherming tegen mos en aanslag

Prioriteit: 8/10

Elke tegel of klinker krijgt op den duur last van mos en groene aanslag. Met een impregneermiddel kun je dat voorkomen. Je kunt dit meteen na de aanleg aanbrengen, of zodra het probleem zich voordoet.

Je kunt dit ook achterwege laten, maar dan zul je het terras vaker moeten schoonmaken.

Tip: stevige fundering en 2 cm afschot

Prioriteit: 10/10

Afschot is de helling waarin het terras schuin afloopt. Daardoor blijft er na regen geen water staan, en is het een onaantrekkelijke plek voor onkruid.

Voor een snel drogend terras hanteer je niet minder dan 2 cm afschot per meter (afschot van 2%).

Het terras moet aflopen in een richting waar het water weg kan. Dat is niet richting je woning, een muur, een schutting, of naar het terras van de buren. Zorg aan minimaal 3 kanten voor een border waarin het water kan weglopen. Aan de laagste kant is dit een zo groot mogelijke border. Aan de andere kanten mag het eventueel een smalle border zijn. Zelfs 25 cm is al beter dan niks.

Voer water niet af naar het riool of een sloot. Dat is zonde, aangezien je planten het water kunnen gebruiken. Goed groeiende planten voorkomen onkruid. Gebruik bij een slecht drainerende (klei)bodem eventueel een infiltratiesysteem als andere oplossingen onmogelijk zijn: het water verdwijnt dan in kratten in de bodem vanwaar het langzaam verder in de grond zakt.

Een terras moet een stevige ondergrond hebben. Zo niet, dan kunnen tegels en voegen barsten. Elke barst is een minituintje voor onkruid. Ook zal bij een instabiel terras de waterafvoer steeds slechter worden.

De fundering van een terras moet waterdoorlatend zijn. Hoewel er voegmiddelen zijn die geen water doorlaten, is het aan te raden om niet van deze standaardeis af te wijken: als het terras in de toekomst beschadigd raakt, moet water in scheurtjes snel kunnen wegzakken.

Tip: verlaagde borders

Prioriteit: 6/10

Borders die lager liggen dan het terras helpen onkruid voorkomen:

• Regenwater kan heel gemakkelijk weglopen. De verlaagde border werkt als kleine wadi. Een wadi is een ondiepe greppel met een glooiende helling vanuit straatniveau. In wijken worden wadi’s aangelegd om wateroverlast bij harde buien te voorkomen. De wadi staat meestal droog. Na een bui kan het water vanuit de wadi langzaam in de bodem zakken.
• Aarde, takjes en blad komt minder gemakkelijk vanuit de border op het terras terecht. Dit kan o.a. gebeuren door wind of vogels die nestmateriaal zoeken.
• Het terras vegen is makkelijker. Het vuil kan direct in de lagere borders worden geveegd.

Elke vakman zal een terras iets hoger leggen dan de borders, als dat mogelijk is. Maar we hebben het hier over minimaal 5 cm hoogteverschil. Een groter verschil is beter, bijvoorbeeld 10 cm. Een echte wadi is nog een stuk dieper.

Mocht het verlagen van borders niet mogelijk zijn, kijk dan of het terras verhoogd kan worden aangelegd.

Tip: minder bestrating is minder onkruid

Prioriteit: 6/10

Terras

Het zal bij ouder wordende bestrating altijd een uitdaging zijn om onkruid, mos en aanslag te voorkomen. Hoe minder tegels in de tuin, hoe beter. Waar dichte beplanting staat, maakt onkruid nauwelijks kans. Beplanting voorkomt wateroverlast bij hevige regenbuien en helpt de tuin koeler te houden bij een hittegolf.

Denk dus goed na over hoe groot een terras moet zijn, en hoe breed paden moeten zijn.

Oprit

Een oprit heeft een smalle middenstrook waar niet gereden wordt. In plaats van tegels kunnen hier lage bodembedekkende planten staan. Dit zorgt voor een betere afwatering. Dat is vooral belangrijk als er aan weerszijden van de oprit geen verlaagde border is waar het regenwater makkelijk naartoe kan.

De middenstrook moet voor een goede afwatering ca. 3 cm lager liggen dan de tegels. De grond moet goed draineren zodat water niet lang blijft staan. Maak de strook niet te breed, er moet niet op gereden worden.

Planten voor rotstuinen en groene daken zijn vaak ook geschikt voor de oprit. Dit zijn de eisen voor planten op de oprit:

• Ze zijn erg laag.
• Ze blijven groen in de winter.
• Ze vormen een gesloten laag waardoor onkruid weinig kans heeft.
• Er kan een keer op gelopen worden (niet intensief).
• Ze kunnen tegen droge grond.
• Ze groeien niet over de tegels heen.

Tip: geen beplanting op het terras

Prioriteit: 4/10

Plaats geen potten of plantenbakken op het terras. Zelfs van wintergroene planten valt altijd wel wat blad of zaad, en dat kan voor gladheid en begroeiing op ongewenste plekken zorgen. Een iets kleiner terras met grotere borders rondom is een betere keuze.

Tip: een zonnige plek betekent minder onkruid

Prioriteit: 7/10

Kies zo mogelijk een zonnige plek voor het terras. In de zon groeien minder onkruid en mos, omdat vocht er korter wordt vastgehouden.

Tip: lage beplanting rondom het terras

Prioriteit: 6/10

Kies voor lage beplanting rondom het terras of het tuinpad, bijvoorbeeld een strook van een meter breed. Daardoor voorkom je dat beplanting over de bestrating gaat hangen, wat voor organisch materiaal zorgt waar onkruid op kan groeien. Bovendien houd je zo het volledige terrasoppervlak beschikbaar. Een gazon is ook een mogelijkheid.

Kies groenblijvende planten. Ook daardoor voorkom je al te veel organisch materiaal op de bestrating.

Een terras onder bomen is gevoeliger voor onkruid vanwege vallend blad en takjes, en vanwege de schaduw.

Idee: overkapping tegen onkruid

Met een overkapping ben je in één keer van onkruid verlost. Het terras zal namelijk kurkdroog blijven, en op zo’n plek groeit niks. Voor de oprit is dit ook een goede oplossing, aangezien de auto droog blijft en ruiten krabben bijna nooit meer nodig is.

Het is belangrijk dat er geen water vanuit regenbuizen, hoger geleden terrasdelen of borders alsnog op het terras kan stromen. Het werkt alleen als er echt nooit water komt.

Idee: een terras van boomschors

Met een 12 cm dikke laag van kleine stukjes Franse boomschors heb je een onkruidvrij terras, of tuinpad. De onderste stukjes boomschors verteren langzaam. Daarom moet de laag ca. elke 4 jaar worden aangevuld. Dat kost tijd en geld, maar een “gewoon” terras blijft zonder onderhoud ook niet vrij van onkruid en mos.

Franse boomschors kun je ook gebruiken als onkruidwerende laag in de borders van de tuin. Je kunt dus een terras maken dat naadloos overgaat in de borders. Als je geen boomschors in de borders gebruik, zorg dan voor een hoge kantopsluiting zodat de schors op z’n plek blijft liggen. De kantopsluiting van een normaal terras is vaak een betonnen rand (opsluitband), maar er zijn ook andere materialen.

De voordelen van een terras van boomschors:

• Het houdt minder warmte vast in de zomer.
• Het is een zachte ondergrond voor spelende kinderen.
• Afschot en fundering zijn minder van belang. Regenwater zakt makkelijk weg in de dikke laag schors. Voorkom wel kuilen waar water zich verzamelt.
• Het is makkelijk zelf aan te leggen en weg te halen.

Boomschors als terras kent ook nadelen:

• Het loopt minder makkelijk. Kies daarom voor kleine stukjes schors die een egale laag vormen.
• Tuinmeubilair moet brede poten hebben om wegzakken te voorkomen.
• Het is te zacht om voor een oprit te gebruiken.

Er zijn meer alternatieven voor tegels, maar veel materialen zijn niet geschikt voor een terras:

• Cacaodoppen, houtsnippers en andere schors dan Franse boomschors: dit vergaat te snel.
• Grind, schelpen, rubbersnippers: dit vergaat niet en je hoeft het dus niet aan te vullen. Dat is een nadeel, want het zal zich langzaam mengen met zand en organische materiaal dat met de wind en loopbewegingen wordt meegevoerd. Dat wordt een voedingsbodem voor onkruid. Dat kun je alleen voorkomen door elke paar jaar al het materiaal te verwijderen, te wassen en opnieuw neer te leggen.

Idee: een terras van beton

Met een gegoten betonterras heb je geen voegen en daardoor geen onkruid. Decoratieve voegen zijn wel mogelijk. Maar als je zo min mogelijk kans wilt maken op ophopend vuil en mos, is een egaal oppervlak het best.

Om mos te voorkomen moet het oppervlak zo glad mogelijk zijn, maar niet zo glad dat lopen gevaarlijk wordt. Een vakman kan het beton na het gieten op de juiste manier polieren of vlinderen om de toplaag precies de juiste gladheid te geven.

Net als bij een betegeld terras zijn een goede afwatering (afschot) en een stevige ondergrond het allerbelangrijkst. Het enige onderhoud is het in goede conditie houden van het oppervlak: met een coating of impregneermiddel kun je mos en algengroei tegengaan. Vraag de vakman om het beste middel voor jouw betonterras.

Tip: laat je terras aanleggen en maak je wensen kenbaar

Als je zelf geen vakman bent, is het aan te raden om je terras door een stratenmaker of hovenier te laten aanleggen. Laat wel goed weten wat je wensen zijn, want niet elke vakman die een perfect terras kan aanleggen is onkruidspecialist.

Meer over voeg- en impregneermiddelen