Antwoord op veel gestelde vragen over onkruid

Over onkruid valt veel te leren. Met die kennis kun je onkruid voorkomen en heb je minder werk aan je tuin.

Heb je een vraag waar de zoekfunctie op deze website geen antwoord op kan vinden? Laat het mij weten.

Onkruid is een plant die op een plek groeit waar hij niet gewenst is. Het kan elke soort zijn, maar vooral snel groeiende inheemse soorten worden als onkruid beschouwd. Die soorten stellen weinig eisen aan de omgeving en nemen een kaal stukje grond al gauw in beslag.

Onkruid is (meestal) niet mooi in een siertuin, en kan de gewenste beplanting ook echt tegenwerken. Water en voedingsstoffen in de bodem worden ook door het onkruid gebruikt, en snelle groeiers kunnen sierplanten overwoekeren. Onkruid groeit ook zonder verzorging uitstekend. Het grijpt z’n kans als je niet aan onkruidpreventie doet.

De definitie van onkruid kan per situatie verschillen. In mijn tuin duikt bijvoorbeeld perzikkruid en hibiscus overal spontaan op. Maar alleen perzikkruid beschouw ik als onkruid: het groeit snel en is binnen een paar weken hoger dan de andere planten. Hibiscus is een langzaam groeiende struik met mooie bloemen. Hibiscus-stekjes zie ik als gratis planten die ik op een andere plek kan zetten of weggeven.

Dat hoeft niet, maar de meeste mensen kiezen er wel voor. Onkruid maakt een tuin rommelig, omdat het zelf kiest waar het groeit en bestaande beplanting overwoekert en verdringt.

Onkruid op een terras of oprit zorgt voor een slechte afvoer van regenwater. Dat trekt meer onkruid aan. Uiteindelijk wordt het moeilijk begaanbaar en glad. Er is door de wortels ook kans op verzakkingen, wat waterafvoer nóg moeilijker maakt.

Je kunt kiezen voor een wilde tuin: je bent tevreden met wat er spontaan groeit. Dat kan wel eentonig worden. Een klein aantal soorten onkruid kan de hele tuin overnemen. Het is aan te raden om je terras, schuttingen en muren wel vrij te houden van begroeiing omdat het de levensduur verkort.

Tijdgebrek is geen goede reden om voor een wilde tuin te kiezen. Onkruid voorkomen kan op natuurlijke manieren die weinig tijd kosten.

Ja, dat kan. Bestrijdingsmiddelen werken slechts tijdelijk, vervuilen de omgeving, en zijn ook schadelijk voor sierplanten en insecten. Ze werken alleen tegen onkruid dat er al staat. Het permanent voorkomen van onkruid is goedkoper en schoner.

Onkruidzaden komen tot ontwikkeling als er grond (voedingsstoffen), water en licht zijn. Als één van die factoren ontbreekt groeit er niks. Zorg daarom dat er geen kale grond in de tuin is.

Een wals- of turbinehakselaar is het best omdat deze alle soorten snoeiafval kan vermalen. Een meshakselaar is vooral geschikt voor takken, en maakt meer herrie.

Boomschors is beter. Cacaodoppen werken korter en waaien makkelijker weg.

Door voegen van zand te vervangen door een harde waterdoorlatende voeg. Dit is het belangrijkste maatregel om onkruid te voorkomen op een bestaand terras.

Bij de aanleg van een nieuw terras kun je vanaf het begin rekening houden met onkruid.

Het belangrijkst is om geen kale stukken grond in je eigen tuin te hebben. Er zijn verschillende natuurlijke manieren om dat te bereiken met mulch, bodembedekkers of boomschors. Op die manier heeft onkruid veel minder kans, ongeacht waar het vandaan komt.

Onkruidzaad kan op allerlei manieren in je tuin terecht komen: met de wind vanuit de buren of van verder weg, via vogelpoep, en het kan in de grond van nieuw gekochte planten zitten. Onkruid vindt altijd z’n weg, ook als je buren een keurige tuin hebben, maar je hebt zelf niks gedaan om onkruid te voorkomen.

Als er heel veel onkruid in de tuin van de buren staat, kan een gesprek zinvol zijn. Maar uiteindelijk mag iedereen zelf weten hoe hij z’n tuin inricht, en kun je van passieve tuinbezitters geen hoveniers maken. Naast het voorkomen van onkruid in je eigen tuin, kun je dit doen om overlast te beperken:

  • Kies als erfafscheiding geen heg maar een zo hoog mogelijke schutting zonder kieren. Bij een houten schutting adviseer ik de hout-betonschutting, met betonpalen en een zo hoog mogelijke betonplaat aan de onderkant.
  • Vraag de buren om in elk geval geen klimplanten tegen de schutting te zetten en er geen planten overheen te laten groeien.
  • Wortelonkruid zoals zevenblad verspreidt zich niet via de lucht maar ondergronds. Een schutting is meestal niet voldoende om het tegen te houden, omdat de betonplaat niet diep in de grond zit. Plaats daarom tegen de schutting een wortelbegrenzer in de grond. Dat is een dunne maar stevige kunststof plaat die meestal op rollen wordt geleverd. Kies voor de diepste variant die je kunt aanbrengen.

Bladeren van de buren kunnen overlast geven. Maar je kunt ze in je voordeel gebruiken om onkruid te voorkomen. Blad is welkom, want het is een natuurlijke manier om de bodem te bedekken: het is gratis mulch. Daarmee worden planten beschermd tegen onkruid, uitdroging en vorst.

Verwijder bladeren alleen van je terras of oprit, en leg het rondom planten. Dit kost wat tijd, maar die tijd wordt ruimschoots bespaard doordat je minder werk hebt aan onkruid.

Leer alles over het voorkomen van onkruid